به گزارش تابش کوثر، بزرگ‌ترین مطالعه جهان درباره مواد و ترکیبات موجود در خون که توسط «بانک زیستی بریتانیا» انجام شده، به گفته پژوهشگران راه را برای نسل تازه‌ای از آزمایش‌های قطره خون هموار کرده است؛ آزمایش‌هایی که قادرند بیش از ۱۰ سال پیش از ظاهر شدن علائم، نشانه‌های اولیه بیماری‌ها را تشخیص دهند.

این طرح که با اندازه‌گیری سطح نزدیک به ۲۵۰ نوع پروتئین، قند، چربی و سایر ترکیبات در نمونه خون ۵۰۰ هزار داوطلب همراه بوده، تصویری دقیق و جامع از وضعیت فیزیولوژیک افراد ارائه می‌دهد. ترکیب این داده‌ها با سوابق پزشکی و آمار مرگ‌ومیر موجب شده دانشمندان بتوانند احتمال بروز بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی، سرطان و اختلالات عصبی همچون زوال عقل را با دقت بیشتری پیش‌بینی کنند.

دکتر «جوی ادواردز-هیکس» از دانشگاه ادینبرو با اشاره به اهمیت این یافته‌ها گفت این فناوری «تغییردهنده قواعد بازی» در علم پزشکی خواهد بود و باعث می‌شود تمرکز نظام سلامت جهانی از درمان بیماری، به پیشگیری و اصلاح سبک زندگی تغییر کند. وی افزود: «با یک نمونه خون بسیار کوچک می‌توان وضعیت سلامت فرد را بررسی کرد و اگر شاخص‌های زیستی مناسب نبود، پیش از بروز علائم به او توصیه‌های لازم را ارائه داد.»

در این پروژه، بانک زیستی بریتانیا با همکاری شرکت «نایتینگل هلث» صدها متابولیت کلیدی موجود در خون، از جمله اسیدهای آمینه، چربی‌ها، پیش‌سازهای هورمون‌ها و موادی مانند اوره را اندازه‌گیری کرده است؛ مولکول‌هایی که نقش مهمی در فعالیت اندام‌ها، مصرف انرژی، ترمیم بافت‌ها و فرایندهای حیاتی بدن دارند.

پژوهشگران تأکید می‌کنند که تغییر در نمایه‌های متابولیک افراد بازتاب عملکرد اندام‌ها و نیز محرک بسیاری از بیماری‌هاست. به طور مثال، اختلال کبد موجب افزایش آمونیاک و آسیب‌های کلیوی باعث بالا رفتن اوره و کراتینین می‌شود. افزایش لاکتات نشانه آسیب عضلانی و افزایش مصرف گلوکز از نشانه‌های متداول در سرطان است.

دکتر «جولیان موتز» از کینگز کالج لندن با اشاره به توانایی این نمایه‌های متابولیک در ارائه تصویری جامع از وضعیت سلامت فرد اظهار داشت که این داده‌ها نه تنها تحت تأثیر ژنتیک، بلکه تحت تأثیر تغذیه، تحرک، آلودگی و استرس نیز هستند و به همین دلیل اثربخشی بیشتری در تشخیص زودهنگام بیماری‌ها دارند.

وی که از داده‌های بانک زیستی برای پیش‌بینی خطر زوال عقل استفاده می‌کند افزود: «اگر بتوانیم ۱۰ تا ۱۵ سال پیش از بروز علائم به افراد هشدار دهیم، امکان مداخله زودهنگام برای کاهش احتمال ابتلا فراهم می‌شود.» او همچنین به نقش این داده‌ها در تشخیص بهتر بیماری‌های نادرتر عصبی همچون زوال‌پیشانی–گیجگاهی اشاره کرد.

دکتر «نجف امین» اپیدمیولوژیست مولکولی در دانشگاه آکسفورد نیز اعلام کرد که داده‌های متابولیک ۵۰۰ هزار نفر نشان‌دهنده تفاوت روند پیری و بروز بیماری‌های مرتبط با سن در زنان و مردان است. به گفته او، این موضوع می‌تواند نشان دهد که پاسخ به داروها تا چه حد تحت تأثیر جنسیت قرار می‌گیرد.

بانک زیستی بریتانیا که از سال ۲۰۰۶ اقدام به جذب داوطلبان کرده است، با ادغام تصاویر پزشکی، سوابق درمانی و اکنون داده‌های متابولیک، به دانشمندان امکان می‌دهد تا ارتباط عوامل محیطی، ژنتیکی و سبک زندگی را با سلامت انسان بررسی کنند. پروفسور «ناائومی آلن» دانشمند ارشد این طرح درباره اهمیت این پروژه گفت: «مطالعه متابولیت‌ها راهی قدرتمند برای شناسایی زودهنگام بیماری‌ها، فهم سازوکار شروع و پیشرفت آن‌ها و ارزیابی کارایی درمان است.»
 

انتهای پیام/