به گزارش تابش کوثر، هر سال با فرا رسیدن فصل پاییز، طبیعت چهره‌ای تازه به خود می‌گیرد و درختان در مناطق مختلف جهان به رنگ‌های سرخ، زرد، نارنجی و قهوه‌ای در می‌آیند. با وجود شناخت علمی از فرآیند شیمیایی تغییر رنگ برگ‌ها، هنوز پرسش اصلی درباره علت تکاملی این پدیده برای دانشمندان بی‌پاسخ مانده است.

در سفر به شمال ایالت نیویورک در میانه‌ی ماه اکتبر، درختان با رنگ‌های طلایی و سرخ چشم‌نوازی می‌کنند، اما در ایالت «مین» به‌دلیل خشکسالی، بسیاری از برگ‌ها زودتر خشک و قهوه‌ای شده‌اند. دکتر «آماندا گالینات»، زیست‌شناس کالج «کلبی» در ایالت مین، می‌گوید تغییرات دمایی و خشکی هوا از عوامل اصلی کم‌رنگ شدن برگ‌ها در سال جاری است.

در بریتانیا نیز مناظر مشابهی دیده می‌شود، هرچند به‌سبب گونه‌های بومی مانند راش، بلوط و افرا، رنگ زرد در این کشور بیشتر از رنگ سرخ دیده می‌شود. دکتر «دیوید ویلکینسون»، بوم‌شناس دانشگاه لینکلن، می‌گوید گونه‌های درختی وارداتی از آسیا و آمریکای شمالی مانند سماق بیشترین رنگ قرمز را در انگلستان ایجاد می‌کنند.

در شرق آسیا و به‌ویژه ژاپن، رنگ‌های آتشین برگ‌های افرا هر سال میلیون‌ها گردشگر را برای تماشای پدیده موسوم به «شکار برگ» به این کشور می‌کشاند.

دانشمندان توضیح می‌دهند که برگ‌های زرد از ابتدا نیز زرد بوده‌اند؛ رنگدانه‌های موسوم به کاروتنوئید همیشه در برگ وجود دارند و پس از تجزیه کلروفیل (رنگ سبز برگ)، خود را نشان می‌دهند. اما رنگ‌های سرخ و بنفش حاصل از تولید رنگدانه‌هایی به نام آنتوسیانین هستند که در مراحل پایانی عمر برگ‌ها ساخته می‌شوند.

دو نظریه اصلی درباره علت تغییر رنگ

1. نظریه فتوحفاظتی (محافظت در برابر نور):

طبق این نظریه، آنتوسیانین‌ها همانند ضدآفتاب طبیعی از برگ در برابر تابش شدید خورشید و سرما محافظت می‌کنند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در آمریکای شمالی و شرق آسیا میزان تابش نور در فصل پاییز بیشتر از اروپا است و این عامل ممکن است موجب تکامل برگ‌های سرخ در این مناطق شده باشد.

دکتر «سوزانه رنر» از دانشگاه واشینگتن می‌گوید: «در ماه‌های سپتامبر و اکتبر، نور شدید خورشید در آمریکای شمالی فشار بیشتری بر درختان وارد می‌کند و آن‌ها را وادار می‌سازد نوعی ضدآفتاب طبیعی در برگ‌ها تولید کنند.»

2. نظریه هم‌تکاملی با حشرات:

بر اساس این فرضیه، رنگ سرخ برگ‌ها پیامی هشداردهنده به حشراتی مانند شته‌ها است تا از درخت دوری کنند. اما برخی پژوهشگران این نظریه را رد می‌کنند، زیرا شته‌ها توانایی تشخیص رنگ قرمز را ندارند و این رنگ را خاکستری یا سیاه می‌بینند.

با این حال، برخی دانشمندان احتمال می‌دهند که حشرات ممکن است برگ‌های قرمز را به‌دلیل «مرده به‌نظر رسیدن» کمتر برای تغذیه یا تخم‌گذاری انتخاب کنند.

ویلکینسون می‌گوید: «دلیلی وجود ندارد که فرض کنیم فقط یکی از این نظریه‌ها درست است؛ شاید هر دو عامل یعنی محافظت نوری و هشدار به حشرات همزمان در تکامل رنگ‌های پاییزی نقش داشته‌اند.»

پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که تولید آنتوسیانین‌ها در دماهای پایین افزایش می‌یابد و ممکن است برگ‌ها را از آسیب سرما نیز حفظ کند.

تأثیر تغییرات اقلیمی

دانشمندان هشدار می‌دهند که تغییرات آب‌وهوایی در حال برهم زدن نظم رنگ‌های پاییزی است. افزایش دما و خشکسالی باعث می‌شود برگ‌ها سریع‌تر خشک شوند و فرصت کافی برای نمایش رنگ‌های درخشان نداشته باشند.

دکتر گالینات تأکید می‌کند: «درختانی که ریشه‌های کم‌عمق دارند، بیشتر از سایر گونه‌ها از خشکسالی آسیب می‌بینند و این همان درختانی هستند که معمولاً زیباترین رنگ‌های پاییز را دارند.»

در پایان این گزارش آمده است که انسان‌ها نیز در شکل‌گیری چشم‌انداز رنگارنگ پاییز نقش داشته‌اند؛ چراکه در طول تاریخ، با کاشت یا حفظ گونه‌هایی با رنگ‌های درخشان‌تر، به‌نوعی در انتخاب طبیعی این رنگ‌ها دخالت کرده‌اند.

انتهای پیام/