به گزارش تابش کوثر، محققان دریافته‌اند که شیرین‌کننده مصنوعی اسپارتام که در نوشابه‌های رژیمی، شکلات و کچاپ استفاده می‌شود، باعث تجمع چربی در رگ‌های خونی می‌شود. این تجمع، که به تصلب شرایین معروف است، رگ‌ها را تنگ کرده و جریان خون را محدود می‌کند و این روند به مرور به قلب آسیب می‌زند. اگر بخشی از این چربی جدا شود، می‌تواند منجر به انسداد رگ‌ها و در نهایت سکته یا حمله قلبی شود.
تأثیر اسپارتام بر سلامت قلب
این مطالعه که توسط پژوهشگران مؤسسه کارولینسکا در سوئد و محققانی از چین و آمریکا انجام شده، تأثیر مصرف روزانه اسپارتام را بر گروهی از موش‌ها بررسی کرده است. آن‌ها به مدت ۱۲ هفته به این موش‌ها مقادیر کمی از این شیرین‌کننده دادند، که معادل سه قوطی نوشابه رژیمی در روز برای یک انسان است.
نتایج نشان داد که موش‌هایی که اسپارتام مصرف کرده بودند، چربی بیشتری در رگ‌های خود داشتند و سطح التهاب در بدنشان بالاتر بود و این دو عامل خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند. آزمایش‌های خون هم نشان داد که اسپارتام باعث افزایش قند خون شده و تولید پروتئینی به نام CX3CL1 را بالا برده است. پروفسور ییهای کائو، نویسنده ارشد این پژوهش، می‌گوید این پروتئین مانند «چسب» به دیواره داخلی رگ‌ها می‌چسبد و زمینه را برای تجمع چربی بیشتر فراهم می‌کند.
برخی کارشناسان تأکید دارند که برای نتیجه‌گیری قطعی، این یافته‌ها باید در مطالعات انسانی بررسی شود. پروفسور ناوید سطار، متخصص پزشکی در دانشگاه گلاسگو، می‌گوید: «این نتایج نگران‌کننده به نظر می‌رسند، اما تا زمانی که در تحقیقات انسانی تأیید نشوند، نمی‌توان آن‌ها را قطعی دانست.»
با این حال، برخی دیگر معتقدند که این پژوهش می‌تواند دلیلی برای کاهش مصرف شیرین‌کننده‌های مصنوعی باشد. پروفسور مارک والکویست، متخصص پزشکی در دانشگاه موناش استرالیا، می‌گوید: «ما باید استفاده بیش از حد از جایگزین‌های قند را متوقف کنیم.» دکتر یوتانگ وانگ، کارشناس زیست‌پزشکی، هم معتقد است که کاهش مصرف این مواد می‌تواند راهی ساده اما مؤثر برای کاهش خطر سکته و حمله قلبی باشد.
بحث‌های گسترده درباره شیرین‌کننده‌های مصنوعی
نگرانی درباره تأثیر شیرین‌کننده‌های مصنوعی بر سلامت قلبی-عروقی طی سال‌های اخیر افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۲، یک مطالعه در فرانسه نشان داد که مصرف روزانه ۷۸ میلی‌گرم اسپارتام – معادل نصف قوطی نوشابه رژیمی – خطر سکته را تا ۲۰ درصد افزایش می‌دهد.
همچنین، تحقیقی دیگر در سال گذشته نشان داد که مصرف هفت قوطی نوشابه رژیمی در هفته خطر ابتلا به آریتمی قلبی را ۲۰ درصد افزایش می‌دهد.
در همین حال، سازمان بهداشت جهانی سال گذشته اسپارتام را در فهرست «احتمالاً سرطان‌زا» قرار داد اما اعلام کرد که خطر آن فقط در صورت مصرف بسیار زیاد وجود دارد. این سازمان اعلام کرده که یک فرد ۷۰ کیلویی می‌تواند روزانه تا ۱۴ قوطی نوشابه رژیمی بنوشد، بدون اینکه در معرض خطر قرار بگیرد.
کارشناسان تأکید دارند که نگرانی درباره شیرین‌کننده‌های مصنوعی نباید باعث شود که مصرف قند افزایش یابد. پروفسور جیمز لیپر، از بنیاد قلب بریتانیا، می‌گوید: «برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی، باید مصرف غذاهای فرآوری‌شده و نوشیدنی‌های حاوی قند، چربی و شیرین‌کننده‌های مصنوعی را کاهش دهیم.»

م/۱۱۰*