به گزارش تابش کوثر، پژوهشگران دانشگاه‌های آمریکا اعلام کردند که با طراحی یک ایمپلنت نوین مغزی توانسته‌اند افکار خاموش انسان را به متن و گفتار ترجمه کنند؛ فناوری‌ای که می‌تواند به بیماران دارای ناتوانی حرکتی یا گفتاری امکان برقراری ارتباط بدهد.

دانشمندان در تازه‌ترین دستاورد خود در حوزه رابط مغز و رایانه (BCI) موفق شدند سیستمی را معرفی کنند که می‌تواند افکار درونی انسان را رمزگشایی و به گفتار یا متن تبدیل کند. این فناوری که به عنوان «رمزگشای گفتار درونی» شناخته می‌شود، در آزمایش بر روی چهار داوطلب دچار فلج شدید، توانست تا ۷۴ درصد دقت در بازتولید گفتار به‌دست آورد.

این ایمپلنت با سنجش فعالیت‌های عصبی مغز و شناسایی الگوهای مربوط به واج‌ها (Phonemes) عمل می‌کند و سپس آنها را به کلمات و جمله تبدیل می‌سازد. برای آموزش این سیستم از یادگیری ماشینی استفاده شده و ارتباط میان سیگنال‌های مغزی و واژگان در ناحیه قشر حرکتی مغز بررسی شده است.

بنیامین مشده-کراسا، عصب‌شناس دانشگاه استنفورد، اعلام کرد: «اگر فرد تنها لازم باشد به گفتار فکر کند و نه آن را به زبان بیاورد، فرایند ارتباط آسان‌تر و سریع‌تر خواهد شد.»

پژوهشگران همچنین دریافتند که سیگنال‌های مغزی در هنگام تلاش برای گفتن کلمات و زمانی که فرد فقط آنها را تصور می‌کند، شباهت‌هایی با هم دارند اما همچنان قابل تفکیک هستند. با ترکیب این داده‌ها با محاسبات احتمالاتی و ساختار واژگانی، این فناوری قادر شد تا بیش از ۱۲۵ هزار واژه را از طریق «گفتار درونی» بازشناسی کند.

فرانک ویلت، یکی دیگر از محققان استنفورد، گفت: «الگوهای شناسایی‌شده مشابه اما کوچک‌تر از فعالیت‌های مغزی ناشی از گفتار واقعی بودند. ما نشان دادیم که می‌توان این سیگنال‌ها را رمزگشایی کرد، هرچند دقت آن هنوز به سطح گفتار تلاش‌شده نرسیده است.»

پژوهشگران تأکید کردند که این فناوری هنوز نیازمند ارتقا و توسعه بیشتر است و یکی از چالش‌ها حفظ حریم خصوصی افراد است؛ چراکه ممکن است مونولوگ‌های ذهنی ناخواسته نیز بازتولید شوند. آنها پیشنهاد کرده‌اند که رمز یا «کلمه عبور ذهنی» برای آغاز و توقف فرایند رمزگشایی تعریف شود. این قابلیت در آزمایش‌ها با ۹۸ درصد دقت موفق عمل کرد.

کارشناسان معتقدند این پژوهش گامی مهم در مسیر بازگرداندن توانایی گفتار به بیماران است. ویلت تأکید کرد: «آینده رابط‌های مغز و رایانه روشن است. این دستاورد نوید می‌دهد که روزی فناوری‌های گفتاری مبتنی بر مغز، ارتباطی روان، طبیعی و نزدیک به گفت‌وگوی انسانی را فراهم کنند.»

م/۱۱۰*