به گزارش تابش کوثر، در حالی که امروز، ۲۰ خرداد، به عنوان «روز جهانی صنایع دستی» گرامی داشته می‌شود، بی‌برنامگی و نبود حمایت هدفمند از این حوزه، ایران را از جایگاه شایسته‌اش در اقتصاد فرهنگ و هنر جهانی دور کرده و در وضعیتی قرار داده است که نه‌تنها هنرمندان داخلی را با بحران مواجه کرده، بلکه بازار داخلی را نیز در اختیار محصولات غیربومی قرار داده است.
مرگ هنر، حذف هنرمند، فرصت‌سازی برای سرقت آثار ملی، از دست رفتن درآمدهای پایدار و تحویل بازار داخلی به تولیدات خارجی، از پیامدهای مستقیم بی‌توجهی به صنایع دستی در ایران است.
با وجود آنکه ایران با پیشینه‌ای چند هزار ساله، یکی از خاستگاه‌های اصلی صنایع دستی جهان است، اما در حال حاضر، سهم این بخش در بازارهای جهانی ناچیز باقی مانده است.
فقدان برنامه‌ریزی کلان، نبود بسته‌های حمایتی، بی‌توجهی به بازاریابی و بسته‌بندی، و عدم آشنایی با ذائقه جهانی، صادرات صنایع دستی را به وضعیتی بحرانی رسانده است.
مرتضی خاکسار، پژوهشگر اقتصاد گردشگری، در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرد: «صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری نباید از هم جدا باشند. این سه حوزه، تاروپود صنعت گردشگری را شکل می‌دهند و حذف هر کدام، ساختار را از درون فرومی‌ریزد.»
وی افزود: «گردشگری فرهنگی، بستری برای معرفی داشته‌های هنری یک کشور است. خرید صنایع دستی توسط گردشگران، انتقال فرهنگی و نمایش غیرمستقیم تاریخ، هنر و سبک زندگی یک ملت محسوب می‌شود.»
این کارشناس گفت: «چین با برنامه‌ریزی کلان، سرمایه‌گذاری دولتی، آموزش متمرکز، و حمایت لجستیکی، توانسته است نه‌تنها صنایع دستی خود را حفظ کند، بلکه به یکی از صادرکنندگان اصلی جهان تبدیل شود.»
او توضیح داد: «مواد اولیه با هلی‌کوپتر به مناطق صعب‌العبور منتقل شد. تولیدات در نمایشگاه‌های بین‌المللی عرضه و فرآیند صادرات با دقت طراحی شد. امروز حضور محصولات دستی چین در خانه گردشگران سراسر جهان عادی شده است.»
وی با اشاره به نمونه‌هایی مانند نمایشگاه بین‌المللی گوانجو افزود: «این کشور، صادرات صنایع دستی را به ابزاری برای ارزآوری، آموزش محلی و رشد اقتصادی تبدیل کرده است.»
خاکسار تأکید کرد: «ما نیز باید ظرفیت‌هایی مانند قالی، گلیم، شیشه‌گری، سفال، میناکاری، منبت‌کاری و حتی گیاهان دارویی را در قالب بسته‌های صنایع دستی به بازار جهانی معرفی کنیم.**
او افزود: «با حمایت قانونی، تسهیلات مالی، و مشارکت بخش خصوصی و نهادهای تخصصی گردشگری، می‌توان نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و جشنواره‌های بین‌المللی در مناطق آزاد کشور برگزار کرد و ایران را به مرکز تبادل صنایع دستی در منطقه تبدیل کرد.
این کارشناس یادآور شد: «نام‌گذاری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به‌صورت توأمان، نشان‌دهنده ارتباط مستقیم و متقابل این سه حوزه است. هدف نهایی، توسعه پایدار از طریق جذب گردشگر و ارائه محصولات فرهنگی است.»
وی با اشاره به جایگاه تاریخی ایران گفت: «ایران با قدمتی ۱۲ هزار ساله، یکی از پنج کشور برتر تمدنی جهان است و شایسته است که سهم خود را در اقتصاد جهانی فرهنگ و هنر بازپس گیرد.»
خاکسار در پایان اعلام کرد: «گردشگری، سومین صنعت بزرگ جهان است و اگر در مسیر برنامه‌ریزی‌شده حرکت کنیم، می‌توانیم در مدت ۱۰ تا ۱۵ سال، جایگاهی شایسته در این عرصه پیدا کنیم؛ با آن، اشتغال، ارزآوری، کاهش بیکاری، کنترل تورم و حتی حل معضلات اجتماعی ممکن می‌شود.»
م/۱۱۰
نظر شما