به گزارش تابش کوثر، در سال گذشته در دبی، نمایندگان کشورهای مختلف دور هم جمع شدند تا پیشرفت‌ها در حوزه تغییرات اقلیمی را ارزیابی کنند و تعهدات خود برای کاهش انتشار کربن را تجدید کنند. در این میان، پنج مدیرعامل از بزرگ‌ترین شرکت‌های کشتی‌رانی جهان در بیانیه‌ای مشترک در COP28 خواستار پایان ساخت کشتی‌هایی با سوخت تنها فسیلی شدند؛ حرکتی که تا ده سال پیش تنها یک آرزو به نظر می‌رسید.

کشتی‌رانی، مانند صنایع فولاد و سیمان، از جمله بخش‌هایی است که کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در آن دشوار است؛ چرا که نیاز بالایی به سوخت دارد و امکان الکتریکی کردن مستقیم تجهیزات مورد استفاده وجود ندارد. تنها بخش کشتی‌رانی ۳ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان را شامل می‌شود، در حالی که صنایع سیمان و فولاد هر کدام حدود ۸ درصد از انتشار جهانی را تشکیل می‌دهند.

اما با توسعه هیدروژن سبز، این صنایع سنگین می‌توانند به کاهش اثرات خود بر اقلیم آغاز کنند و کشتی‌رانی به عنوان قهرمان کم‌نشان این مسیر شناخته شده است.

هیدروژن سبز و سوخت‌های کم‌کربن
هیدروژن سبز با استفاده از برق تجدیدپذیر، آب را به هیدروژن و اکسیژن تجزیه می‌کند و برخلاف هیدروژن سنتی، از منابع کربن‌دار مانند زغال سنگ یا گاز طبیعی تولید نمی‌شود. از آنجایی که هیدروژن سبز به شکل خالص دشوار برای ذخیره و حمل است، شرکت‌های کشتی‌رانی آن را به متانول سبز یا آمونیاک سبز تبدیل می‌کنند. این سوخت‌ها ۶۵ تا ۹۵ درصد کمتر از سوخت‌های فسیلی آلاینده هستند و انتشار گازهای سمی مانند اکسید گوگرد و ذرات معلق را به شدت کاهش می‌دهند.

به گفته کارشناسان، استفاده از این سوخت‌ها به تازگی در مقیاس بزرگ آغاز شده و هزینه بالای تولید هیدروژن سبز هنوز چالش اقتصادی اصلی محسوب می‌شود.

تعهدات بین‌المللی و توسعه کشتی‌های سبز
سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) در سال ۲۰۲۳ متعهد شد که انتشار گازهای گلخانه‌ای از کشتی‌رانی بین‌المللی را تا سال ۲۰۵۰ به صفر برساند و استفاده از سوخت‌های جایگزین تا سال ۲۰۳۰ را تضمین کند. هم‌اکنون ۱۶۸ قرارداد جدید برای ساخت کشتی‌های کانتینری با سوخت متانول تا سال ۲۰۲۶ به ثبت رسیده است.

شرکت Maersk نیز هدف خود را فراتر گذاشته و قصد دارد تا سال ۲۰۴۰ به انتشار خالص صفر دست یابد. این شرکت در سال ۲۰۲۳ نخستین کشتی کانتینری جهان که با متانول سبز کار می‌کند را به بهره‌برداری رساند و در فوریه سال جاری، کشتی Ane Maersk که قابلیت سفر طولانی اروپا به آسیا را دارد، اولین سفر خود را انجام داد.

محدودیت‌ها و واقعیت‌ها
کارشناسان هشدار می‌دهند که اگرچه هیدروژن سبز امیدبخش است، اما محدودیت‌هایی دارد و الکتریکی‌سازی مستقیم با استفاده از انرژی تجدیدپذیر به مراتب کارآمدتر است. زیرا در فرآیند تولید سوخت‌های سبز، بخش قابل توجهی از انرژی اولیه هدر می‌رود و تنها بخش کمی به انرژی قابل استفاده در کشتی می‌رسد.

با این حال، هیدروژن سبز نقش مهمی در صنایع سنگین و حمل‌ونقل طولانی دارد و انتظار می‌رود با کاهش هزینه‌ها، تا سال ۲۰۳۵ به‌صورت رقابتی با سوخت‌های فسیلی عمل کند. تحلیل Deloitte پیش‌بینی کرده که بازار هیدروژن سبز تا سال ۲۰۵۰ به ۱.۴ تریلیون دلار خواهد رسید و می‌تواند فرصت اقتصادی مهمی برای کشورهای در حال توسعه ایجاد کند.

کارشناسان و مدیران صنایع بر این باورند که اکنون چالش اصلی اقتصادی است، نه تکنولوژیک، و تنها با رهبری و اراده سیاسی می‌توان مسیر کربن‌زدایی در کشتی‌رانی و صنایع سنگین را به موفقیت رساند.

انتهای پیام/