به گزارش تابش کوثر، آتش‌سوزی‌های جنگلی حجم زیادی دود و ذرات آلاینده وارد جو می‌کنند که آسمان را تیره و مردم را مجبور به ماندن در خانه می‌کند. اما تهدیدی کمتر دیده‌شده و خطرناک‌تر، گاز اوزون است که به گفته پژوهشگران دانشگاه یوتا با افزایش شدید اوزون همراه شده است، حتی در مناطقی که تقریبا هیچ منبع انسانی آلوده کننده وجود ندارد. دریک مالیا، استاد علوم جوی و نویسنده اصلی این تحقیق، گفت: «حتی اگر تمام منابع انسانی تولید اکسید نیتروژن را حذف کنیم، باز هم آتش‌سوزی‌ها می‌توانند مقدار زیادی اوزون ایجاد کنند.»
این مطالعه که ماه گذشته در نشریه «محیط جوّی» منتشر شد، بر دو برابر شدن بار آلودگی ذرات معلق ریز و اوزون در مناطق تحت تأثیر دود تأکید می‌کند. برآورد می‌شود قرار گرفتن در معرض دود آتش‌سوزی‌ها سالانه باعث مرگ حدود ۶ هزار و ۳۰۰ نفر در آمریکا شود.
اوزون مستقیماً از آتش‌سوزی یا منابع صنعتی وارد هوا نمی‌شود، بلکه بر اثر واکنش‌های شیمیایی در حضور نور خورشید و آلاینده‌های دیگر شکل می‌گیرد. عوامل اصلی این واکنش، اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرّار هستند؛ ترکیبات آلی فرّار بخش اصلی دود آتش‌سوزی‌ها را تشکیل می‌دهند، در حالی که اکسیدهای نیتروژن بیشتر از منابع انسانی مانند خودروها و کارخانه‌ها منتشر می‌شوند.
غلظت اوزون به عوامل گوناگونی مانند سرعت و جهت باد، دما، پوشش ابر و زمان روز وابسته است و پیش‌بینی آن دشوار است. برای بررسی دقیق‌تر رابطه دود و اوزون، گروه پژوهشی مالیا از مدل‌های رایانه‌ای ویژه شبیه‌سازی آتش و شیمی جو استفاده کرد و رویداد کم‌سابقه دود در سال ۲۰۲۰ را بررسی کرد. در بازه ۲۵ تا ۵ شهریور، آتش‌سوزی بسیار گسترده‌ای در کالیفرنیا بیش از یک میلیون هکتار را سوزاند و ۱۲ میلیارد دلار خسارت به جا گذاشت. هم‌زمان آتش‌سوزی‌های بزرگی نیز در ایالت‌های یوتا و اورگن رخ داد که در مجموع صدها هزار هکتار را نابود کردند.
نتایج نشان داد دود آتش‌سوزی‌ها به طور میانگین باعث افزایش ۲۱ بخش در میلیارد در غلظت اوزون می‌شود. مالیا گفت: «غلظت اوزون به دلیل دود آتش‌سوزی‌ها حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر شد که رقم بالایی است.» این میزان افزوده‌شده، در شرایطی که اوزون پس‌زمینه در غرب آمریکا به طور طبیعی زیاد است، می‌تواند به آسانی از حد مجاز سلامت یعنی ۷۰ بخش در میلیارد فراتر برود.
م/۱۱۰*
نظر شما