به گزارش تابش کوثر، از زمان توسعه ماشین‌حساب‌های الکترونیکی در دهه ۱۹۶۰، حوزه محاسبات شاهد پیشرفت‌های چشمگیری بوده است. اکنون، ورود به عصر جدیدی از داده‌ها با محاسبات کوانتومی، تحولاتی را در هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها به همراه خواهد آورد. این فناوری می‌تواند برخی از پیچیده‌ترین چالش‌های علمی و صنعتی را حل کند.محاسبات کوانتومی مبتنی بر اصول مکانیک کوانتومی است و از ویژگی‌هایی مانند «برهم‌نهی» و «درهم‌تنیدگی» برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کند. در این روش، واحدهای پردازشی به نام «کیوبیت» قادرند هم‌زمان در چندین حالت قرار بگیرند، در حالی که بیت‌های کلاسیک تنها می‌توانند مقدار صفر یا یک را داشته باشند.
در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های قابل توجهی در این حوزه رخ داده است. محققان دانشگاه آکسفورد برای نخستین بار موفق به انتقال بی‌سیم یک الگوریتم کوانتومی بین دو پردازنده شدند. این روش، داده‌ها را تقریباً به‌صورت آنی منتقل می‌کند. همچنین، شرکت‌های فناوری مانند مایکروسافت، گوگل، آی‌بی‌ام و اینتل در توسعه پردازنده‌های کوانتومی گام‌های مهمی برداشته‌اند.
مایکروسافت با استفاده از پردازنده «مایورانا ۱» در تلاش است تا کیوبیت‌ها را در مقیاس وسیع‌تری به کار گیرد. گوگل نیز با معرفی تراشه جدید خود، «ویلو»، توانسته است میزان خطای محاسبات کوانتومی را کاهش دهد. این تراشه قادر است محاسباتی را در کمتر از پنج دقیقه انجام دهد که سریع‌ترین ابررایانه‌های کنونی به بیش از ۱۰ سپتیلیون سال (معادل میلیاردها سال) برای انجام آن نیاز دارند.
در ژاپن، مهندسان اولین ابررایانه هیبریدی کوانتومی را با نام «رِی‌می» راه‌اندازی کرده‌اند که با پردازنده کوانتومی ۲۰ کیوبیتی، به ابررایانه «فوگاگو» متصل شده است. این همکاری، توان محاسباتی بالاتری را برای حل مسائل پیچیده فراهم می‌کند.
آی‌بی‌ام نیز با توسعه «Quantum System Two» و پردازنده ۱۵۶ کیوبیتی خود، راه را برای پژوهش‌های علمی گسترده‌تر هموار کرده است. شرکت «دی-ویو» موفق به معرفی پردازنده ۴۴۰۰ کیوبیتی «Advantage2» شده است که سرعت حل مسائل پیچیده را ۲۵ هزار برابر افزایش داده است.
چالش‌ها و آینده محاسبات کوانتومی
با وجود پیشرفت‌های قابل توجه، محاسبات کوانتومی همچنان با چالش‌هایی روبه‌رو است، از جمله پایدارسازی کیوبیت‌ها و کاهش نرخ خطا. همچنین، این فناوری تهدیدهای بالقوه‌ای را برای امنیت سایبری ایجاد می‌کند. کارشناسان هشدار داده‌اند که هکرها ممکن است داده‌های رمزگذاری‌شده امروزی را ذخیره کنند تا در آینده، با استفاده از رایانه‌های کوانتومی آن‌ها را بشکنند.
با این حال، محققان بر این باورند که محاسبات کوانتومی می‌تواند تأثیر عمیقی بر حوزه‌هایی مانند زیست‌شناسی، شیمی، فیزیک، امنیت سایبری و حتی اکتشافات فضایی داشته باشد. بر اساس گزارش «مک‌کینزی»، این فناوری می‌تواند تا سال ۲۰۳۵ ارزشی معادل دو تریلیون دلار در بازار جهانی ایجاد کند.
با توجه به رشد سریع این حوزه، بسیاری از شرکت‌های فناوری و مراکز تحقیقاتی در تلاشند تا این فناوری را برای استفاده‌های عملی آماده کنند. به نظر می‌رسد که آینده محاسبات کوانتومی، سریع‌تر از آنچه انتظار می‌رفت، در حال شکل‌گیری است.

م/110*