به گزارش تابش کوثر، این کشف شگفت‌انگیز که با نام «جغد کیهانی» شناخته می‌شود، حاصل برخوردی بسیار نادر میان دو کهکشان حلقه‌ای کوچک است؛ ساختارهایی که خود به‌تنهایی کمتر از یک‌صدم درصد کهکشان‌های کشف‌شده را تشکیل می‌دهند. برخورد این دو کهکشان، تصویری متقارن و منحصربه‌فرد پدید آورده است که از دور شبیه به چهره یک جغد دیده می‌شود.
به گفته مینگیو لی، دانشجوی دکترای اخترشناسی در دانشگاه تسینگهوا چین و نویسنده اصلی این مطالعه، تیم پژوهشی هنگام بررسی داده‌های عمومی تلسکوپ جیمز وب در منطقه‌ای به نام COSMOS field به‌طور تصادفی متوجه این پدیده شده‌اند.
او اعلام کرد: «در حین بررسی منابع رادیویی در این گستره بزرگ آسمانی، این ساختار به‌وضوح از دیگر اجرام متمایز بود و کیفیت بالای تصویر برداری جیمز وب کمک زیادی به شناسایی آن کرد.»
هر یک از دو کهکشان حدود ۲۶ هزار سال نوری قطر دارد و هرکدام دارای هسته‌ای فعال با سیاه‌چاله‌هایی با جرمی بیش از ۱۰ میلیون برابر خورشید هستند؛ این هسته‌ها در تصویر، نقش چشم‌های جغد را ایفا می‌کنند.
اما بخش برجسته و پرهیجان این ساختار، جایی است که دو کهکشان در آن به‌هم برخورد کرده‌اند و در تصویر به شکل منقار دیده می‌شود. لی گفت: «در این منطقه فعالیت شدید ستاره‌زایی در جریان است.» داده‌های رصدخانه ALMA نشان می‌دهند که این ناحیه دارای توده‌ای عظیم از گاز مولکولی است که ماده اولیه برای تشکیل ستاره‌ها است و تحت فشار امواج ناشی از برخورد دو کهکشان فشرده شده است.
در همین حال، مشاهدات رادیویی از آرایه بسیار بزرگ نیومکزیکو نشان می‌دهد که یک جت از ذرات باردار که از یکی از سیاه‌چاله‌ها خارج می‌شود، مستقیماً با این توده گازی برخورد کرده و موجی از زایش ستارگان را ایجاد کرده است.
به گفته لی، این شرایط هم‌زمان —برخورد کهکشانی، فشار گرانشی، و جت‌های رادیویی— این منطقه را به «آزمایشگاهی استثنایی» برای بررسی فرایندهای فرگشتی کهکشان‌ها تبدیل کرده است. او افزود: «ممکن است این فرایندها، سازوکار اصلی و کمتر شناخته‌شده‌ای باشند که در دوران اولیه کیهان باعث تشکیل سریع ستارگان شده‌اند.»
مطالعه این پدیده ادامه خواهد داشت. پژوهشگران قصد دارند با شبیه‌سازی دقیق برخورد گازی این دو کهکشان، زاویه برخورد، ساختار اولیه و شرایط فیزیکی لازم برای تشکیل چنین ساختار متقارنی را کشف کنند.
«جغد کیهانی» اکنون در کنار دیگر اشکال عجیب‌وغریب کیهانی که پیش‌تر توسط جیمز وب شناسایی شده‌اند —از جمله ساختار علامت سؤال و دُم گازی یک ستاره نوزاد— به مجموعه‌ای دیدنی از شگفتی‌های فضایی پیوسته است.
م/۱۱۰*
نظر شما