به گزارش تابش کوثر، در پی جهش جهانی فناوری هوش مصنوعی، رشد مراکز داده در هند – سومین اقتصاد بزرگ آسیا – شتابی بی‌سابقه گرفته است. مراکز داده که زیرساخت اصلی خدمات دیجیتال از جمله سامانه‌های هوش مصنوعی مانند ChatGPT، خودروهای برقی و شبکه‌های پخش آنلاین محسوب می‌شوند، اکنون به یکی از صنایع کلیدی هند بدل شده‌اند.
ماه گذشته شرکت گوگل با سرمایه‌گذاری چشمگیر ۱۵ میلیارد دلاری (معادل ۱۱.۴۹ میلیارد پوند) در ایالت آندرا پرادش، بزرگترین پروژه مرکز داده خود در هند را آغاز کرد. این اقدام بخشی از موج جدید سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های بزرگ فناوری مانند آمازون، متا و ریلاینس اینداستریز است که میلیاردها دلار را روانه بازار زیرساخت‌های دیجیتال هند کرده‌اند. حتی شرکت‌های فعال در حوزه املاک لوکس نیز وارد ساخت و توسعه این مراکز شده‌اند.
بر اساس گزارش شرکت مشاوره جهانی JLL، ظرفیت مراکز داده در هند تا سال ۲۰۲۷ میلادی ۷۷ درصد رشد خواهد داشت و به ۱.۸ گیگاوات خواهد رسید. برآوردها حاکی است که تا سال ۲۰۳۰ بین ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار در این بخش سرمایه‌گذاری خواهد شد.
اما در کنار این رشد خیره‌کننده، چالش‌های زیست‌محیطی جدی در حال شکل‌گیری است. مراکز داده به عنوان زیرساخت‌های پرمصرف انرژی و آب، پیامدهای قابل توجهی برای برنامه‌های کاهش کربن هند به همراه دارند.
بر اساس داده‌های بانک جهانی، هند با در اختیار داشتن ۱۸ درصد جمعیت جهان، تنها ۴ درصد منابع آب جهانی را داراست و از جمله کشورهای دارای تنش آبی بالا محسوب می‌شود. پیش‌بینی می‌شود مصرف آب مراکز داده در این کشور از ۱۵۰ میلیارد لیتر در سال ۲۰۲۵ به ۳۵۸ میلیارد لیتر تا سال ۲۰۳۰ افزایش یابد که فشار سنگینی بر منابع آبی وارد خواهد کرد.
اکثر مراکز داده هند در شهرهای بزرگ مانند بمبئی، حیدرآباد، چنای و بنگلورو متمرکز هستند؛ مناطقی که خود با بحران کم‌آبی و رقابت شدید میان بخش‌های مختلف برای دسترسی به آب مواجه‌اند. کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این روند ممکن است به اعتراضات مردمی یا حتی لغو مجوز فعالیت برخی از مراکز منجر شود.
در همین راستا، گروه‌های مدنی از جمله «انجمن حقوق بشر» نسبت به تخصیص منابع آبی به پروژه جدید گوگل در شهر ویساخاپاتنام هشدار داده و آن را «انحراف منابع عمومی» خوانده‌اند. این شهر هم‌اکنون نیز با بحران شدید آب روبه‌رو است.
گوگل در پاسخ، اعلام کرده است که از چارچوب‌های علمی ارزیابی خطرات منابع آبی برای انتخاب مکان پروژه‌های جدید استفاده می‌کند تا از آسیب به منابع آب شیرین جلوگیری شود.
با این حال، کارشناسان سازمان WRI India می‌گویند موضوع «مصرف آب» در سیاست‌ها و مقررات مرتبط با مراکز داده هند هنوز جایگاه روشنی ندارد و این خلأ می‌تواند خطرات بلندمدتی برای عملکرد این مراکز به همراه داشته باشد. مطالعه مؤسسه S&P Global نیز پیش‌بینی کرده است که بین ۶۰ تا ۸۰ درصد مراکز داده هند تا پایان این دهه با بحران شدید کم‌آبی روبه‌رو خواهند شد.
خانم «ساهانا گوسوامی»، از پژوهشگران حوزه آب در WRI، هشدار می‌دهد:
«تصور کنید در اوج تابستان، مراکز داده به دلیل کمبود آب برای سیستم‌های خنک‌کننده تعطیل شوند؛ این وضعیت می‌تواند بانک‌ها، بیمارستان‌ها و شبکه‌های حمل‌ونقل را که از خدمات ابری استفاده می‌کنند، مختل کند.»
او تأکید دارد که شرکت‌ها باید از نوآوری برای استفاده از آب‌های بازیافتی شهری و صنعتی بهره بگیرند تا با جامعه محلی بر سر منابع آب رقابت نکنند.
در شهر «نوی بمبئی» نمونه‌هایی از چنین نوآوری‌ها در مراکز داده مشاهده می‌شود و صنایع برق و نساجی نیز در همکاری با شهرداری‌ها تجربه‌های موفقی در استفاده از آب تصفیه‌شده دارند.
پروفسور «پراوین رامامورتی» از مؤسسه علوم هند نیز تأکید می‌کند:
«استفاده از آب غیرقابل شرب یا تصفیه‌شده باید برای سیستم‌های خنک‌کننده الزامی شود و مکان‌یابی مراکز داده باید در حوضه‌های آبی کم‌تنش انجام گیرد.»
او همچنین خواستار توسعه فناوری‌های خنک‌سازی بدون نیاز به آب (Zero-Water Cooling) در هند شد.
علاوه بر چالش آبی، مصرف بالای انرژی نیز نگرانی دیگری است. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، مصرف برق مراکز داده در هند تا سال‌های آینده از ۰.۵ تا ۱ درصد فعلی به حدود ۲ درصد از کل مصرف برق کشور افزایش خواهد یافت.
خانم «ویبهوتی گارگ»، مدیر مؤسسه تحلیل انرژی جنوب آسیا، می‌گوید:
«در حال حاضر مقرراتی برای الزام مراکز داده به استفاده از انرژی تجدیدپذیر وجود ندارد و همین امر ممکن است مصرف سوخت‌های فسیلی را افزایش دهد. برای پایداری این رشد، دولت باید استفاده از انرژی پاک را اجباری کند.»
به باور کارشناسان، دولت هند باید میان توسعه دیجیتال پرشتاب خود و حفاظت از محیط زیست توازن برقرار کند.
خانم گارگ در پایان تأکید می‌کند:
«در نهایت باید اطمینان یابیم که یک خیر بزرگ قربانی خیر دیگر نشود؛ توسعه فناوری نباید به قیمت نابودی منابع حیاتی تمام شود.»
انتهای پیام/
نظر شما