به گزارش تابش کوثر، مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک بریتانیا (IISS) در گزارشی تازه اعلام کرد که عربستان سعودی با سرعتی بی‌سابقه در حال نوسازی نیروی دریایی خود و گسترش صنعت کشتی‌سازی داخلی است؛ اقدامی که به گفته کارشناسان، با هدف مقابله با تهدیدات دریایی، حفظ مسیرهای تجاری و پیشبرد سیاست‌های جاه‌طلبانه اقتصادی و نظامی ریاض انجام می‌شود.

در این گزارش آمده است که عربستان دو انگیزه اصلی را دنبال می‌کند: نخست فرسودگی گسترده ناوگان فعلی و دوم تغییرات ژرف در محیط راهبردی منطقه. طبق آمار، از ۱۶ شناور جنگی اصلی این کشور، تنها پنج فروند پس از سال ۱۳۸۹ ساخته شده‌اند و بسیاری از ناوچه‌ها و کوروت‌های آن بیش از ۴۰ سال عمر دارند.

از سوی دیگر، تقویت توان دریایی جمهوری اسلامی ایران، از جمله گسترش شناورهای حامل پهپاد، زیردریایی‌ها و قایق‌های تندرو، موجب شده تا ریاض احساس نیاز بیشتری به بازسازی نیروی دریایی خود داشته باشد. این گزارش تأکید می‌کند که فعالیت‌های ایران در خلیج فارس و دریای عمان طی سال‌های اخیر، از جمله توقیف کشتی‌های ناقض قوانین دریایی، توجه سعودی‌ها را به اهمیت کنترل آبراه‌های حیاتی جلب کرده است.

در ادامه گزارش، مؤسسه IISS به خریدهای سنگین تسلیحاتی عربستان اشاره می‌کند. این کشور طی دهه گذشته ۸ ناوچه از اسپانیا و ۴ ناوچه دیگر از ایالات متحده خریداری کرده است. ناوچه‌های اسپانیایی در چارچوب پروژه «السرّوات» با موفقیت تحویل داده شده‌اند، اما ناوچه‌های آمریکایی موسوم به پروژه «تویق» حدود دو و نیم برابر گران‌تر بوده و تحویل نخستین آنها تا سال ۱۴۰۸ به تأخیر افتاده است.

افزون بر این، ریاض ۵۸ قایق گشتی برای نیروی دریایی سلطنتی و ۷۹ قایق برای گارد مرزی سفارش داده و همچنین تعدادی بالگرد ضدزیردریایی و پهپادهای رزمی «آکینجی» از ترکیه خریداری کرده است. برآورد می‌شود عربستان دست‌کم ۴ میلیارد دلار دیگر برای خریدهای جدید در سال‌های آینده اختصاص دهد که شامل ناوچه‌های سبک، نفت‌کش‌های پشتیبانی، هواپیماهای گشت دریایی و قایق‌های تندرو خواهد بود.

در بخش دیگری از این گزارش، به همکاری آموزشی عربستان با چند کشور غربی و آسیایی اشاره شده است. نیروی دریایی اسپانیا، هند، آمریکا و فرانسه تاکنون صدها نفر از پرسنل سعودی را در زمینه‌های فنی و عملیاتی آموزش داده‌اند. تنها در سال ۱۴۰۳، نیروی دریایی هند ۷۶ کارآموز سعودی را آموزش داده است.

همزمان، ریاض با هدف کاهش وابستگی به خارج، ساخت صنعت کشتی‌سازی بومی را آغاز کرده است. محور این تلاش‌ها شرکت جدیدی به نام «سوفون» است که در منطقه رأس‌الخیر در استان شرقی در حال احداث کارخانه‌ای بزرگ برای تولید شناورهای نظامی تا سطح ناوشکن است. این طرح بخشی از سیاست موسوم به «چشم‌انداز ۲۰۳۰» عربستان برای بومی‌سازی صنایع دفاعی محسوب می‌شود.

با وجود این، کارشناسان مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک هشدار داده‌اند که تحقق این اهداف با موانع متعددی روبه‌روست. کمبود بودجه برای شناورهای پشتیبانی و مین‌روب، ضعف در آموزش‌های تخصصی، کمبود نیروی انسانی ماهر، و دوری محل کارخانه از مراکز شهری از جمله چالش‌هایی است که می‌تواند پروژه را با کندی مواجه سازد.

این مؤسسه همچنین خاطرنشان کرده است که خرید تسلیحات گران‌قیمت الزاماً به معنای افزایش کارایی رزمی نیست و بدون آموزش‌های منظم و تمرین‌های واقعی در دریا، توان رزمی نیروی دریایی سعودی همچنان محدود خواهد ماند.

به گفته تحلیلگران، در حالی که ریاض می‌کوشد حضور خود را در دریای سرخ و خلیج فارس تقویت کند، تهدیدهای مستمر از سوی نیروهای مقاومت یمن در دریای سرخ، به‌ویژه حملات موشکی و پهپادی انصارالله، چالشی جدی برای امنیت دریایی عربستان محسوب می‌شود.

گزارش IISS در پایان تأکید می‌کند که اگرچه برنامه نوسازی دریایی عربستان یکی از پرهزینه‌ترین طرح‌های دفاعی این کشور است، اما موفقیت آن در گرو تداوم سرمایه‌گذاری، تربیت نیروهای متخصص، و توانایی ریاض در حفظ همکاری با شرکای خارجی خواهد بود.

انتهای پیام/