به گزارش تابش کوثر، در روزهای ابتدایی ماه مه، همزمان با درگیری‌های هند و پاکستان، صدها پهپاد از سوی دو طرف به پرواز درآمدند. این پهپادها نه تنها حامل پیام‌های نظامی، بلکه نشانگر آغاز دور جدیدی از رقابت تسلیحاتی هستند.

به گفته مقامات امنیتی و تحلیل‌گران دفاعی، برای نخستین‌بار این دو کشور از پهپادها به‌صورت گسترده در مقابل یکدیگر استفاده کرده‌اند؛ آن هم در حالی‌که درگیری‌های پیشین بیشتر متکی بر جنگنده‌ها، توپخانه و موشک‌های کلاسیک بود.

به‌دنبال یک حمله مرگبار در منطقه مورد مناقشه کشمیر در تاریخ ۲۲ آوریل که منجر به کشته شدن ۲۶ تن شد، دهلی‌نو اسلام‌آباد را متهم کرد و وعده انتقام داد.

در شب ۸ مه، پاکستان با به‌کارگیری ۳۰۰ تا ۴۰۰ پهپاد در ۳۶ نقطه مختلف از خط مرزی، اقدام به ارزیابی سامانه‌های دفاع هوایی هند کرد. هند نیز در واکنش، پهپادهای پیشرفته خود را از جمله هاروپ اسرائیلی، وارمِیت لهستانی و سامانه‌های بومی وارد میدان کرد.

در این میان، ارتش هند با استفاده از توپ‌های ضدهوایی متعلق به دوران جنگ سرد که با سامانه‌های راداری مدرن ترکیب شده بودند، توانست بخش زیادی از پهپادهای مهاجم را سرنگون کند. به گفته ژنرال بازنشسته انشومان نارنگ، «نتایج فراتر از انتظار بود. ده برابر بهتر از آنچه تصور می‌کردم.»

در مقابل، پاکستان نیز با کمک پهپادهای ساخت ترکیه و چین، از جمله YIHA-III و شاهپر-۲، تلاش کرد مواضع هند را هدف قرار دهد. منابع امنیتی پاکستانی مدعی‌اند موفق به وارد آوردن خسارت به زیرساخت‌های دفاعی هند شده‌اند.

در حالی‌که آمریکا آتش‌بس موقتی میان طرفین را میانجی‌گری کرد، رقابت پهپادی همچنان ادامه دارد. هر دو کشور با صرف هزینه‌های چشمگیر به دنبال ارتقای توانمندی‌های خود هستند. هند قصد دارد تا ۴۷۰ میلیون دلار در حوزه پهپادها سرمایه‌گذاری کند که سه برابر بودجه پیش از این درگیری‌هاست. همچنین ۴.۶ میلیارد دلار نیز برای خریدهای اضطراری نظامی اختصاص یافته است.

شرکت‌های فناوری‌محور در هند مانند ideaForge و NewSpace در حال توسعه پهپادهایی با قدرت مانور بیشتر، مقاومت در برابر جنگ الکترونیک و دقت بالای تهاجمی هستند. با این حال، وابستگی به قطعات ساخت چین، به‌ویژه آهن‌رباها و باتری‌ها، یکی از پاشنه‌آشیل‌های اصلی پهپادهای هندی باقی مانده است.

از سوی دیگر، پاکستان در همکاری با چین و ترکیه به دنبال توسعه ظرفیت تولید داخلی پهپادهاست. بنا بر اعلام منابع مطلع، با همکاری شرکت دفاعی بایکار ترکیه، پاکستان قادر است پهپادهای جنگی را طی دو تا سه روز در داخل مونتاژ کند.

والتر لادویگ، کارشناس مسائل امنیتی در کالج کینگز لندن، گفت: «هند و پاکستان به پهپاد به‌عنوان ابزاری برای اعمال فشار نظامی و در عین حال بدون تحریک به جنگ تمام‌عیار می‌نگرند.» وی افزود: «پهپادها به این دو کشور اجازه می‌دهند بدون به خطر انداختن جان خلبانان، قدرت و اراده خود را به نمایش بگذارند.»

اگرچه پهپادها هزینه کمتری دارند و موجب کاهش ریسک انسانی می‌شوند، اما همچنان می‌توانند در صورت حمله به مناطق پرجمعیت یا حساس، موجب تشدید تنش‌ها و اشتعال درگیری‌های گسترده‌تر شوند.

در نهایت، آن‌چه اکنون در منطقه شبه‌قاره جریان دارد، نه صرفاً یک منازعه مرزی، بلکه رقابتی فناورانه و سیاسی بر سر کنترل آسمان است که بوسیله پهپادها نبردی بی‌صدا اما پرمخاطره را رقم میزند که ممکن است سرنوشت درگیری‌های آینده را تعیین کنند.

م/۱۱۰*