به گزارش تابش کوثر، مریم میرزاخانی یکی از چهره‌های ماندگار دنیای ریاضیات است که با کارهای نوآورانه خود در هندسه هذلولوی، نظریه تایش‌مولر، نظریه ارگودیک و هندسه سمپلتیک شناخته می‌شود.

تمرکز اصلی او بر بررسی سطوح ریمانی بود که اغلب به‌عنوان اشکال دونات‌مانند شناخته می‌شوند.

در سال ۲۰۱۴، او به‌عنوان نخستین زن موفق به دریافت مدال فیلدز شد؛ این مدال برای «سهم برجسته در پویایی و هندسه سطوح ریمانی و فضای مدولی آن‌ها» به او اهدا شد.

رساله دکترای او در دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۰۴، مسائل پیچیده‌ای درباره ژئودزیک‌های بسته در سطوح هذلولوی را حل کرد که میان نظریه اعداد، توپولوژی و هندسه پیوند برقرار می‌کرد.

او همچنین فرضیه‌ای در مورد حجم فضای مدولی را اثبات کرد و دیدگاهی نو به شمارش ژئودزیک‌های بسته ساده ارائه داد.

پژوهش‌هایش در زمینه حرکت توپ در چندضلعی‌ها، ارتباطاتی تازه میان سیستم‌های دینامیکی و هندسه آشکار ساخت.

روز جهانی زنان در ریاضیات در تاریخ ۱۲ مه، در سال ۲۰۱۸ توسط کمیته زنان انجمن ریاضی ایران پایه‌گذاری شد و مصادف با زادروز میرزاخانی است.

این روز با برگزاری کارگاه‌ها، سخنرانی‌ها و نمایش مستندهایی همچون رازهای سطح گرامی داشته می‌شود.

نهادهایی چون انجمن زنان اروپایی در ریاضیات و AWM با برگزاری برنامه‌هایی نظیر سخنرانی‌های مریم میرزاخانی، جوانان را به ورود به دنیای ریاضی ترغیب می‌کنند.

جوایز و افتخارات به نام او نیز گسترش یافته‌اند؛ از جمله جایزه مرزهای نو مریم میرزاخانی که توسط بنیاد Breakthrough به ریاضی‌دانان زن جوان اهدا می‌شود.

جایزه مریم میرزاخانی نیز توسط آکادمی ملی علوم آمریکا به زنان برجسته در ریاضیات اعطا می‌شود.

AWM رویدادهایی چون جشن مریم میرزاخانی را در دانشگاه‌هایی مانند UC سن‌دیگو برگزار می‌کند.

در حوزه آموزش نیز، بورسیه‌هایی مانند بورسیه تحصیلات تکمیلی مریم میرزاخانی در دانشگاه استنفورد برای حمایت از زنان در مقاطع عالی ریاضی ایجاد شده‌اند.

برنامه‌هایی نظیر دایره‌های ریاضی و زاویه دختران از داستان زندگی او برای تشویق کودکان به کشف خلاقانه ریاضی استفاده می‌کنند.

مریم در تهران متولد شد و در المپیاد جهانی ریاضی مدال طلا گرفت.

پس از تحصیل در دانشگاه صنعتی شریف، دکترای خود را در هاروارد زیر نظر کورتیس مک‌مولن دریافت کرد.

او به‌عنوان استاد در دانشگاه استنفورد فعالیت می‌کرد و روش‌های خلاقانه‌اش در حل مسئله زبانزد بود.

میرزاخانی در سال ۲۰۱۳ به سرطان سینه مبتلا شد و در سال ۲۰۱۷ درگذشت.

او همسری به نام یان ووندراک و دختری به نام آناهیتا داشت.

دفترچه‌های طراحی‌شده‌اش، که در آن ایده‌ها را ترسیم می‌کرد، امروز به نمادی از نگاه بصری و هنرمندانه‌اش به ریاضی تبدیل شده‌اند.

در ۱۲ می ۲۰۲۵، برنامه‌هایی جهانی شامل سخنرانی‌ها و کارگاه‌های حضوری و مجازی توسط نهادهایی چون IMU و AWM برگزار خواهد شد.

دانشگاه‌ها نیز مراسم‌هایی نظیر سخنرانی‌های میرزاخانی یا نمایش مستند او را اجرا می‌کنند.

آثار کودکانه‌ای چون جادوی مریم و مستندهایی نظیر چشم‌انداز ریاضی مریم میرزاخانی از جمله منابع رسانه‌ای قابل‌دسترسی‌اند.

مراکز پژوهشی و خیریه‌هایی همچون صندوق میرزاخانی از حضور زنان در رشته‌های STEM حمایت می‌کنند.

میرزاخانی تنها معادله حل نمی‌کرد؛ بلکه افق‌های جدیدی برای درک فضاهای انتزاعی گشود که تأثیر آن‌ها از فیزیک تا علوم رایانه گسترش یافته است.

داستان زندگی او، عبور از موانع فرهنگی و موفقیت در حوزه‌ای مردسالار، الهام‌بخش زنانی است که بی‌هراس به سوی ریاضیات گام برمی‌دارند.
 

م/۱۱۰*