به گزارش تابش کوثر، دانشمندان چینی در جدیدترین پیشرفت خود موفق شده‌اند تا با کاشت یک تراشه بی‌سیم در مغز بیماران ALS، ارتباط ذهنی آن‌ها را به گفتار تبدیل کنند. این فناوری‌ تا سال‌ها در انحصار شرکت‌های آمریکایی نظیر «نورالینک» متعلق به ایلان ماسک بوده است.

در یکی از بیمارستان‌های پکن، جمله «می‌خواهم غذا بخورم» به زبان چینی روی نمایشگر ظاهر شد؛ جمله‌ای که تنها از طریق سیگنال‌های مغزی یک زن ۶۷ ساله مبتلا به بیماری ALS تولید شده بود. این آزمایش، بخشی از سومین مرحله کارآزمایی بالینی تراشه چینی «بینائو-۱» محسوب می‌شود که توسط موسسه تحقیقات مغز چین و با همکاری شرکت خصوصی «نیو سایبر نوروتک» انجام شده است.

لوو مین‌مین، مدیر این موسسه و طراح اصلی پروژه، گفت: «تقاضا برای این فناوری بسیار بالاست. بیماران احساس می‌کنند کنترل عضلات خود را دوباره به دست آورده‌اند.» وی افزود که تیمش قصد دارد ظرف یک سال آینده این فناوری را روی ۵۰ تا ۱۰۰ بیمار دیگر نیز آزمایش کند.

این تراشه بی‌سیم که در سال ۲۰۲۳ توسط این شرکت نوپای چینی توسعه یافته، به گفته دانشمندان از دقت بالایی در رمزگشایی سیگنال‌های مغز برخوردار است و قادر است آن‌ها را به متن یا حرکات ماشینی تبدیل کند. بنابر اعلام تیم تحقیقاتی، آزمایش‌ها تا ماه مه روی پنج بیمار انجام شده که برابر با تعداد آزمایش‌های انسانی شرکت نورالینک ایلان ماسک است. در همین حال، شرکت آمریکایی «سینکرون» با سرمایه‌گذاری جف بزوس و بیل گیتس، آزمایش‌هایی را بر روی ۱۰ بیمار در ایالات متحده و استرالیا انجام داده است.

ماکسیمیلیان رایزن‌هوبر، استاد علوم اعصاب دانشگاه جورج‌تاون که در پروژه چینی نقشی نداشته، گفته است: «چین نه‌تنها به سطح رقابت با آمریکا رسیده، بلکه در برخی زمینه‌ها نیز روند پیشرفت را رهبری می‌کند.» به گفته وی، بر خلاف شرکت‌های آمریکایی که از روش‌های تهاجمی‌تر برای کاشت تراشه استفاده می‌کنند، فناوری چینی موفق شده با شیوه‌ای نیمه‌تهاجمی سیگنال‌های مغزی دقیقی را دریافت کند؛ موضوعی که از نظر جراحی ایمن‌تر تلقی می‌شود.

در سال‌های اخیر، دولت چین سرمایه‌گذاری گسترده‌ای را در حوزه علوم اعصاب و فناوری‌های مغزی آغاز کرده است. شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، بارها بر اهمیت برتری علمی در رقابت جهانی تأکید کرده و صنعت فناوری را «میدان اصلی نبرد» در برابر سلطه فناوری‌محور غرب خوانده است؛ سخنانی که نشان از هدف‌گذاری جدی چین برای عبور از برتری فناورانه آمریکا دارد.

در حالی که ایالات متحده از دهه ۱۹۷۰ فعالیت‌های تحقیقاتی در حوزه BCI را آغاز کرده و پروژه‌هایی مانند «ابتکار مغز» در دوران ریاست‌جمهوری اوباما راه‌اندازی شده‌اند، چین تنها از دهه ۱۹۹۰ وارد این عرصه شده اما با شتابی چشمگیر در حال جبران عقب‌ماندگی‌هاست. به گفته پژوهشگران دانشگاه جورج‌تاون، تلاش‌های چین در زمینه BCI غیرتهاجمی اکنون با استانداردهای جهانی برابری می‌کند و در بخش تهاجمی نیز به سرعت به همان سطح نزدیک می‌شود.

لوو با اشاره به تجربه خود در آمریکا تأکید کرد که هرچند آمریکا هنوز در رتبه نخست قرار دارد، اما محصولات چینی نظیر بینائو با تفاوت در روش‌های ثبت داده، قابلیت پوشش گسترده‌تری از نواحی مغز را دارند و این تفاوت باعث می‌شود مقایسه این دو فناوری ساده نباشد. وی افزود: «این دو محصول در رقابت مستقیم با یکدیگر نیستند. هنوز نمی‌دانیم کدام روش در نهایت برای بیماران سودمندتر خواهد بود.»

م/۱۱۰*