به گزارش تابش کوثر، در روزهای اخیر، گردوغبار گسترده‌ای بخش‌هایی از کشور به‌ویژه استان تهران را فراگرفته است و باعث کاهش کیفیت هوا، اختلال در تردد، تعطیلی مراکز آموزشی و بروز مشکلات تنفسی برای شهروندان شده است.
گزارش‌های کارشناسی حاکی از آن است که منشأ این گردوغبار در مناطق مرکزی ایران عمدتاً داخلی بوده و از بسترهای خشک‌شده مانند زمین‌های رهاشده کشاورزی، دشت‌ها و تالاب‌های فلات مرکزی ناشی شده است.
محسن موسوی خوانساری، فعال حوزه آب و محیط زیست، در گفت‌وگو با تسنیم اظهار کرد: «قطعاً تالاب صالحیه در تشدید گردوغبار پایتخت تأثیر دارد، اما اینکه گفته می‌شود منشأ اصلی این آلودگی فقط این تالاب است، درست نیست.»
وی افزود: «ما سه منشأ اصلی برای گردوغبار داریم؛ کانون‌های خارجی در عراق و سوریه، تالاب صالحیه و دریاچه نمک قم که کمتر به آن پرداخته شده، اما منشأ اصلی گردوغبار روزهای اخیر در جنوب غرب تهران، اسلامشهر، واوان و حتی کرج بوده است.»
به گفته این کارشناس، خشک شدن دریاچه نمک قم در اثر عدم تأمین حقابه زیست‌محیطی از رودخانه‌هایی مانند جاجرود، کرج، شور و قره‌چای، عامل اصلی شکل‌گیری گردوغبار در منطقه است.
وی گفت: «سه سد احداث‌شده بر رودخانه شور شامل سد کینه‌ورس، نهب و بالاخانلو، موجب کاهش شدید روان‌آب‌ها و در نتیجه خشکی تالاب صالحیه و بخش‌های زیادی از دریاچه نمک قم شده‌اند.»
عضو هیئت‌مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران همچنین با اشاره به تالاب بندعلی‌خان در جنوب ورامین گفت: «این تالاب نیز خشک شده و به کانون گردوغبار سمی تبدیل شده است، چرا که پساب‌های صنعتی، به‌ویژه از چرم‌شهر، وارد آن می‌شود و این گردوغبار حاوی عناصر خطرناک مانند آرسنیک و سیانور است.»
موسوی خوانساری با تأکید بر ضرورت احیای دریاچه نمک قم گفت: «مدیریت حوزه آبریز فلات مرکزی باید با رهاسازی آب از رودخانه‌های اطراف، حقابه زیست‌محیطی این دریاچه را که حدود ۱۵۰ تا ۱۷۰ میلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود، تأمین کند.»
وی افزود: «در کنار اقدامات جانبی مانند کاشت گیاهان تثبیت‌کننده گردوغبار، اصل مسئله مدیریت درست آب است. ما در سال‌های اخیر به بهانه خشکسالی، محیط زیست را فراموش کرده‌ایم و باید تعادل را بازگردانیم.»
این کارشناس هشدار داد: «در حال حاضر، حدود ۹۰ درصد از تالاب‌های فلات مرکزی خشک شده‌اند و همین مسئله به فجایع زیست‌محیطی گسترده دامن زده است.»
وی در پایان تأکید کرد: «طی دهه‌های اخیر، نبود هماهنگی بین وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست، موجب تداوم وضعیت بحرانی تالاب‌ها در مرکز کشور شده است.»
در همین حال، سازمان هواشناسی کشور با صدور هشدارهای سطح نارنجی و زرد از ادامه وضعیت ناپایدار جوی، گردوغبار، کاهش کیفیت هوا و بارش‌های سیل‌آسا در نقاط مختلف کشور خبر داده است.
بر اساس این هشدارها، طی روزهای آینده وقوع سیلاب، رعدوبرق، وزش باد شدید و کاهش دید افقی در بیش از ۲۰ استان کشور پیش‌بینی شده و توصیه‌هایی برای پیشگیری از خسارات احتمالی ارائه شده است.
م/۱۱۰
نظر شما