به گزارش تابش کوثر، در روزهای گذشته، درگیری لفظی میان رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و مدیرعامل اسپیس‌ایکس، ایلان ماسک، وارد مرحله تازه‌ای شده است؛ تنشی که مستقیماً بودجه ناسا و آینده پروژه‌های فضایی آمریکا را تهدید می‌کند. علت این بحران، اختلاف بر سر لایحه بودجه‌ای است که از سوی کاخ سفید به کنگره ارائه شده و مورد انتقاد شدید ماسک قرار گرفته است.
ایلان ماسک با انتشار پستی در شبکه اجتماعی X، لایحه پیشنهادی را "رسوایی مالی" خوانده و آن را پر از رانت و فساد دانسته است. این واکنش، با حمله لفظی ترامپ مواجه شد که تهدید کرد تمام قراردادهای دولتی با شرکت‌های متعلق به ماسک، از جمله اسپیس‌ایکس، را لغو خواهد کرد.
در واکنش به این تهدیدها، ماسک اعلام کرد اسپیس‌ایکس روند از رده خارج کردن فضاپیمای دراگون را آغاز خواهد کرد. این تصمیم می‌توانست دسترسی آمریکا به ایستگاه فضایی بین‌المللی را عملاً قطع کند، چراکه دراگون در حال حاضر تنها وسیله حمل فضانوردان آمریکایی به مدار زمین است.
چند ساعت بعد، ماسک این تهدید را پس گرفت، اما همین اعلام اولیه کافی بود تا نهادهای فضایی و علمی آمریکا را در شوک فرو ببرد.
به گفته دکتر سیمئون باربر، دانشمند دانشگاه اوپن: «این فضای پرتنش و تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده، بنیان برنامه‌ریزی بلندمدت در حوزه فضایی را از بین می‌برد.»
این بحران در حالی شدت گرفته که ناسا در لایحه جدید، با کاهش نزدیک به ۵۰ درصدی بودجه پروژه‌های علمی روبه‌روست. در صورت تصویب این لایحه، حدود ۴۰ مأموریت علمی در حال اجرا یا توسعه متوقف خواهند شد، که این خود نشان‌دهنده اختلال در کل اکوسیستم علمی-فضایی آمریکاست.
از سوی دیگر، پروژه‌های کلیدی ناسا مانند مأموریت آرتمیس ۳ برای فرود بر سطح ماه نیز در معرض خطر قرار گرفته‌اند. این پروژه به فضاپیمای استارشیپ اسپیس‌ایکس وابسته است؛ موشکی که برای بازگشت انسان به ماه پس از نیم قرن طراحی شده و ۴ میلیارد دلار بودجه به آن اختصاص یافته است.
ترامپ در ادامه این درگیری، اعلام کرد: «ساده‌ترین راه برای صرفه‌جویی در بودجه، پایان دادن به یارانه‌ها و قراردادهای دولتی با ایلان ماسک است.»
نتیجه مستقیم چنین اقدامی، از بین رفتن توان آمریکا برای انجام مأموریت‌های مستقل فضایی خواهد بود. دیگر شرکت‌های فعال در این حوزه، مانند بلو اوریجین یا بوئینگ، هنوز به سطح اجرایی لازم نرسیده‌اند. به‌عنوان مثال، کپسول استارلاینر بوئینگ نه‌تنها تأییدیه لازم را ندارد، بلکه در سال گذشته دو فضانورد را برای ۹ ماه در ایستگاه فضایی گرفتار کرد.
این درگیری پرتنش، همزمان با اظهارات ضدونقیض از سوی کاخ سفید و واکنش‌های گسترده در رسانه‌ها، تبدیل به بحرانی کم‌سابقه در سیاست فضایی آمریکا شده است. در چنین شرایطی، کارشناسان هشدار می‌دهند که ادامه این وضعیت می‌تواند به فروپاشی ساختار فعلی صنعت فضایی آمریکا منجر شود؛ ساختاری که بر اساس همکاری دولت با شرکت‌های خصوصی همچون اسپیس‌ایکس بنا شده است.
لوری گارور، معاون سابق ناسا، در گفت‌وگو با رویترز تأکید کرد: «لغو قراردادهای اسپیس‌ایکس، علاوه‌بر مغایرت با منافع ملی، ممکن است از نظر قانونی نیز امکان‌پذیر نباشد. با این حال، تهدید یک مدیرعامل برای از بین بردن زیرساخت‌های فضایی، امری خطرناک و غیرقابل‌قبول است.»

م/۱۱۰*