به گزارش تابش کوثر، افزایش قیمت کتاب کودک و نوجوان در سال‌های اخیر، بازار نشر این حوزه را با چالش جدی مواجه کرده است. بررسی آمارهای خانه کتاب از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ حاکی از افزایش ۵۶۷ درصدی قیمت کتاب کودک است.
آمار نمافر نیز نشان می‌دهد سهم هزینه‌های فرهنگی در سبد خانوار از ۱۱.۷ درصد در سال ۱۳۹۶ به ۷.۸۵ درصد در سال ۱۴۰۲ کاهش یافته است. این روند نزولی در سایر حوزه‌های فرهنگی نیز مشاهده می‌شود؛ به‌گونه‌ای که هزینه کتاب از ۰.۱۸ درصد به ۰.۱۰ درصد، هزینه صوت و تصویر از ۰.۲۶ درصد به ۰.۱۰ درصد و هزینه آموزش از ۱.۶۰ درصد به ۰.۷۶ درصد کاهش یافته است.
مشاهدات خبرنگار تسنیم از نمایشگاه کتاب تهران نشان می‌دهد که بخش کتاب کودک و نوجوان، با کاهش محسوس فروش مواجه است. یکی از مراجعه‌کنندگان با اشاره به ضرورت کیفیت چاپ کتاب برای کودکان گفت: «کتاب خردسال باید با رنگ‌آمیزی جذاب و مواد بهداشتی چاپ شود؛ چراکه کودکان آن را به دهان خود می‌برند.»
او ادامه داد: «سال گذشته کتاب‌هایی برای فرزندانم خریدم، اما امسال همان کتاب‌ها چند برابر قیمت دارند. با این وضعیت اقتصادی، توان خرید خانواده‌ها کمتر شده است.»
بسیاری از ناشران حاضر در نمایشگاه قیمت کتاب‌ها را پشت جلد تغییر داده و با نرخ روز عرضه کرده‌اند. برخی از کتاب‌های کودک همراه با لوازم بازی عرضه می‌شوند؛ اما کاهش کیفیت محصولات جانبی نیز گزارش شده است. یکی از غرفه‌داران دلیل این موضوع را کاهش هزینه تولید عنوان کرد.
نادر قدیانی، مدیر انتشارات قدیانی، در گفت‌وگو با تسنیم گفت: «شرایط اقتصادی موجود باعث شده که کتاب کودک به کالایی لوکس تبدیل شود. خانواده‌هایی که دغدغه تهیه کتاب دارند، به‌دلیل قیمت بالا دلسرد شده‌اند.»
او افزود: «کاغذ مورد استفاده در کتاب کودک، گلاسه و تحریر است که در صنایع دیگر نیز مصرف دارد و در نتیجه قیمت بالایی دارد. نوسانات ارز هم سبب شده که شش ماه گذشته تولید کتاب کودک و نوجوان متوقف شود و تنها کتاب‌های پایان سال گذشته به نمایشگاه رسیده‌اند.»
قدیانی همچنین گفت: «افزایش قیمت کتاب فقط به ضرر مصرف‌کننده نیست، بلکه ناشر نیز متضرر می‌شود. آمارهای مسئولان نمایشگاه نشان می‌دهد که مراجعه‌کنندگان در روزهای پیک، ۴۰ درصد کاهش یافته‌اند و در سایر روزها این رقم به بیش از ۵۰ درصد می‌رسد.»
او اظهار داشت: «در سال‌های گذشته، غرفه ما یکی از پربازدیدترین‌ها بود اما اکنون خانواده‌ها فقط نگاه می‌کنند و در نهایت یکی دو کتاب می‌خرند. طبقه متوسط که کتابخوان واقعی است، توان خرید کالاهای لوکس را ندارد.»
این فعال حوزه نشر افزود: «در جلسه‌ای با کمیسیون فرهنگی مجلس تأکید کردیم که اگر امکان یارانه برای کاغذ نیست، حداقل یارانه‌ای به مصرف‌کننده داده شود و بودجه‌ای برای تجهیز کتابخانه‌های عمومی و مدارس اختصاص یابد.»
وی همچنین گفت: «اگر حمایت جدی نشود، کتاب در میان خانواده‌های ایرانی بیشتر از پیش از سبد خرید حذف خواهد شد.»
رهبر معظم انقلاب نیز در سال‌های گذشته نسبت به افزایش قیمت کتاب و لزوم کاهش آن هشدار داده‌اند. در همین راستا، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، از برنامه‌ریزی برای افزایش یارانه کتاب در مذاکره با دولت و مجلس خبر داده است.
با وجود تصمیم برگزارکنندگان نمایشگاه برای اختصاص یارانه بیشتر به کتاب، کارشناسان معتقدند این حمایت‌ها موقتی است. برای برون‌رفت از بحران بازار نشر، تجهیز کتابخانه‌ها، تقویت شبکه توزیع و فرهنگ‌سازی مطالعه در کنار یارانه‌های حمایتی ضروری است.
م/۱۱۰
نظر شما