عَنْ أَبِي عَبْدِ اللّهِ عليه السلام ، قَالَ : «قَالَ لِي أَبِي : يَا جَعْفَرُ ، أَوْقِفْ لِي مِنْ مَالِي كَذَا وَكَذَا لِنَوَادِبَ تَنْدُبُنِي عَشْرَ سِنِينَ بِمِنًى أَيَّامَ مِنًى» (۱)
تصمیم گرفتیم با حول و قوه الهی انشاء الله به مدت ده روز هر روز مطالب و احادیثی از حضرت امام محمد باقر علیه السلام را در رسانه الکترونیکی تابش کوثر قرار دهیم
روز پنجم :
شرح حدیثی از امام باقر (علیه السلام)
روی عن الباقر(علیه السلام) قال لجابرالجعفی :
«يَا جَابِرُ مَنْ هَذَا الَّذِي سَأَلَ اللَّهَ فَلَمْ يُعْطِهِ أَوْ تَوَكَّلَ عَلَيْهِ فَلَمْ يَكْفِهِ أَوْ وَثِقَ بِهِ فَلَمْ يُنْجِه»[۱]
جابر جعفی از اصحاب امام باقر(علیه السلام)، میگوید:[۲] ۱۸ سال خدمت امام باقر(علیه السلام) بودم. هنگامیکه خواستم از خدمت حضرت مرخّص شوم، به ایشان عرض کردم: در آستانه سفر هستم، تحفه ای برای سفرم به من بدهید. جابر میگوید: حضرت بعد از هجده سال خدمت، فرمودند: «يَا جَابِرُ مَنْ هَذَا الَّذِي سَأَلَ اللَّهَ فَلَمْ يُعْطِهِ»؛ نشان بده به من یک کسی را ببینم کیست آن کسی که از خدا درخواست کرده باشد ،خدا جوابش را ندهد. «يَا جَابِرُ مَنْ هَذَا الَّذِي سَأَلَ اللَّهَ فَلَمْ يُعْطِهِ»؛ این را نشان من بده، کیست که از خدا درخواست کرده باشد، خدا جوابش را ندهد. یعنی محال است کسی از خدا چیزی بخواهد و سؤال کند، امّا خدا از او رویگردان شود و جوابش را ندهد. «أَوْ تَوَكَّلَ عَلَيْهِ فَلَمْ يَكْفِهِ»؛ توکّل یعنی وکیل کردن، حضرت میفرمایند: باز این را نشان من بده، کیست که در امور و کارهایش خدا را وکیل کند، به خدا توکّل کند و کارش را به خدا واگذار کند که او کارهایش را انجام دهد، امّا خدا کارش را انجام ندهد. ببینید حضرت چه به تعبیر من چه تعبیرات خیلی غلیظی به کار میبرند. «أَوْ وَثِقَ بِهِ فَلَمْ يُنْجِه»؛ یا اینکه به خدا اعتماد کرده باشد، نه اینکه خدا را در کارش وکیل کرده باشد، بلکه به خدا اعتماد کرده باشد، مثلاً در گرفتاری گفته تکیه گاه من خداست. بعد هم خدا نجاتش نداده باشد. حضرت به جابر رو می کند و میفرماید: این شخص را هم به من نشان بده. تمام اینها گویای این است که درخواست رد نمیشود. اگر کارهایت را به خدا واگذار کنی، خدا انجام میدهد؛ اگر به او اعتماد کنی، از گرفتاری نجاتت میدهد، حضرت همة این جملات را به جابر میفرماید. البتّه در موقعیتّهای مختلف، سرعت و بطیء در جوابگویی، مختلف میشود؛ برخی موقعیّتها در سرعت اجابت خیلی مؤثّرند.
امّا در بحث سرعت در جواب، یکی از موقعیّتهایی که داریم، عبارت از ماه مبارک رجب است؛ که اگر کسی در این ماه از خداوند درخواست کند، هیچ رد نمیشود. ماه رجب از ماههایی است که مربوط به اسلام هم نیست، در زمان جاهلیّت عرب که از اسلام خبری نبود، نه پیغمبری، نه دینی؛ همان موقع مردم انتظار می کشیدند که ماه رجب بیاید که حاجتهایشان را بگیرند. لذا خیلی بد است که یک مسلمان از مردم جاهلیّت بدتر باشد. لذا اگر دعاهای ماه رجب را کمّی دقت کنید، می بینید که غالباً در آن مسأله حاجت و روا شدن حاجت مطرح است، «يَا مَنْ أَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ شَرٍّ يَا مَنْ يُعْطِي الْكَثِيرَ بِالْقَلِيلِ يَا مَنْ يُعْطِي مَنْ سَأَلَهُ يَا مَنْ يُعْطِي مَنْ لَمْ يَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً»[۳]؛ «يَا مَنْ يَمْلِكُ حَوَائِجَ السَّائِلِينَ»[۴]. در متن همة دعاها مسأله درخواست و حاجت در ماه رجب مطرح است. لذا از این فرصتی که بهدست آمده، باید بهترین استفاده را کرد. در روایت دیگری امام صادق(علیه السلام) از پیغمبراکرم نقل میفرماید که حضرت فرمود: رجب را اصبّ میگویند؛[۵] جهتش این است که رحمت خدا در این ماه بسیار بر امّت من ریزش میکند. لذا اوّلین چیزی که سفارش کردهاند این است که در این ماه زیاد استغفار کنید. بگذارید پاکیزه و تمیز شوید، زیاد بگوئید «استغفر الله و اسئله التوبۀ».
[۱] . بحار الانوار ج ۷۵ ص ۱۸۲
[۲]. خَدَمْتُ سَيِّدَ الْأَنَامِ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ ع ثَمَانِيَ عَشْرَةَ سَنَةً فَلَمَّا أَرَدْتُ الْخُرُوجَ وَدَّعْتُهُ فَقُلْتُ لَهُ أَفِدْنِي فَقَالَ بَعْدَ ثَمَانِيَ عَشْرَةَ سَنَةً يَا جَابِر...
[۳] . بحار الأنوار، ج۹۵، ص۳۹۰
[۴] . زاد المعاد، ص۱۶
[۵] . رجبُ الأصَب به آن میگویند.
منبع : دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی