روی عن علی «علیه السلام» قال: «يَنبَغِي لِمَن عَرَفَ اللهَ سُبحَانَهُ اَن لا يَخلوُا قَلبُهُ مِن رَجَائِهِ وَ خَوفِهِ» در روایتی از امیرالمؤمنین «علیهالسلام» منقول است که حضرت فرمودند: سزاوار نیست کسی که خدا را شناخته است، حتّی به مقدار یک چشم به هم زدن دلش از امید و بیم نسبت به خدا خالی باشد؛ یعنی باید هر لحظه در قلب خداشناس دو حالت وجود داشته باشد: اوّل؛ امید به خدا، دوم؛ خوف از خدا، يعني هم امید به لطف و محبّت و مرحمتش و هم خوف از تأدیب و عقابش. در ضمن این دو حالت باید با هم در قلب او باشند. چون اگر یکی باشد و دیگری نباشد، [E۱] نقش تخریبی پیدا میکند. اگر در دلش فقط امید باشد، جرأت بر گناه پیدا میکند؛ از آن طرف اگر همهاش خوف باشد، از رحمت خدا مأیوس میشود و «الیأس من رحمۀ الله» بزرگترین معصیت است. لذا اگر یکی باشد و دیگری نباشد، نقش تخریبی دارد. امّا اگر این دو با هم باشند، نقش سازندگی پیدا میکنند. خوف موجب میشود به اطاعت خدا مقیّد شود و رجاء موجب میشود به محبّت و رأفت و رحمت او دلبستگي پيدا كند، در نتیجه اگر خطا کرد بازهم به خدا روی ميآورد. همچنین باید مواظبت کند که هیچکدام بر دیگری غلبه نکند. به تعبیر اهلش: خوف و رجاء باید مثل دو کفّه ترازو مساوی باشند، خوف هیچگاه بر رجاء و رجاء هم هیچگاه بر خوف غلبه نکند. غررالحکم ص ۸۳ روایت ۱۳۳۹ یکشنبه ۲۷ فروردین ۹۱ – ۲۳ جمادی الاولی ۱۴۳۳ ________________________________________ [E۱]یکی بدون دیگری