نانوفناوری که در سال‌های نه چندان دور در میان مردم ایران و حتی کارشناسان دانشگاهی نیز چندان شناخته شده نبود، حالا به میان خانه‌های مردم آمده و محصولات ایرانی حتی بازار خارجی هم دارد.

به گزارش تابش کوثر؛«زمان: پنج‌شنبه 18 مهرماه، مکان: نمایشگاه بین‌المللی تهران»؛ شاید آن‌ها که قرار هر ساله‌ای با خرید محصولات نانویی دارند و حتی از اواسط تابستان در انتظار مهرماه می‌نشینند تا به بازدید از نمایشگاه نانو رفته و خریدهای سالانه خود را انجام دهند این زمان و مکان را به خوبی بشناسند.

نمایشگاه نانو فناوری 12 دوره است که مهرماه هر سال برگزار می‌شود و کیفی دوستان را به خیابان سئول می‌کشاند تا از دیدن محصولات ساخت محققان ایرانی لذت ببرند.

طبق قرار هر ساله پنج‌شنبه که افتتاح این نمایشگاه بود به آنجا رفتم، گفتند سالن خلیج فارس پذیرای میهمانان افتتاحیه است.

به اطراف سالن که رسیدم از شلوغی و آمد و شدها می‌شد فهمید که نمایشگاه امسال نیز مانند هر سال یا شاید حتی دو برابر شور دارد، چرا که شنیده بودم فضای نمایشگاه امسال دو برابر شده و محصولات بیشتری نیز ارائه می‌شود.

با دیدن شلوغی و هیاهوی نمایشگاه به یاد دوره‌های نخست نمایشگاه افتادم که شاید تعداد شرکت‌های حاضر در نمایشگاه با ارفاق به 70 شرکت می‌رسید که آن‌ها هم امید چندانی برای جلب مشتری و حضور بازدیدکنندگان نداشتند چرا که در آن زمان کمتر کسی اصلا «نانو» را می‌شناخت.

* نانو در خانه‌های ایرانیان

حالا اما در همان ابتدای ورود به نمایشگاه، هنوز که به سالن خلیج فارس نرسیدی از دور یک خانه نانویی می‌بینی، می‌توانی واردش شوی تا با تمام آنچه از جنس نانو در یک خانه وجود دارد را از نزدیک مشاهده کنی.

این خانه حتی از بیرون آنقدر جذاب است که نمی‌توانی از آن بگذری، به داخل خانه نانویی رفتم.

دقیقا شبیه یک خانه فقط در مقیاس کوچک‌تر؛ ابتدا بازدید از خانه نانویی داشتم.

اتاق خواب و آشپزخانه و سرویس بهداشتی و تمام اتاق‌های خانه با وسایلی از جنس نانو.

حتی دیوارها هم با کاشی‌های نانویی پوشانده شده بود، در خانه نانویی رنگ عایق حرارت، پرده‌ و مبل ضد لک و آب، پوشش ضد رطوبت، یخچال و ماشین لباس‌شویی ضدباکتری، شیشه‌های دوجداره کم گسیل و دستگاه تصفیه هوا در چهار بخش اتاق خواب، آشپزخانه، سرویس بهداشتی و سالن نشیمن به نمایش گذاشته شده است.

تشک تخت خواب ضد باکتری، رنگ ضد باکتری، رنگ فوتوکالیستی ضد کثیفی، انواع لباس‌های آنتی باکتریال،  پارچه آب گریز، شیشه‌های نانویی مقاوم و محصولات دیگری در اتاق خواب خانه نانویی دیده می‌شود که وجود این محصولات در هر اتاق خوابی می‌تواند خواب راحتی را برای صاحب‌خانه رقم بزند.

پارچه ملحفه آنتی باکتریال دارای خاصیت آنتی‌باکتریال است که از نخ‌های پلی آمیدی حاوی نانوذرات نقره در بافت آن استفاده شده است.

فرش ماشینی آنتی باکتریال با هدف جلوگیری از بو گرفتن فرش در اثر تماس عرق بدن با سطح آن تولید شده است.

یخچال و ماشین لباس‌شویی ضدباکتری، شیرآلات نانویی آنتی باکتریال، هود، اجاق گاز، کابینت، سینک‌، ظرفشویی ضد لک و کثیفی با اعمال مشتقات سیلیس، سطح اصلاح شده و خواص ضد لک و آب که به مقدار قابل توجهی بهبود یافته و اثر لک و کثیفی را از سطح دفع می‌کند و دستگاه تصفیه آب که با استفاده از نانوغشاهای پلیمری سبب حذف آلاینده‌های موجود در آب می‌شود.

شیشه‌های کم گسیل، کاشی و آیینه ضدلک و آب، لوله بی‌صدای فاضلاب، کفپوش اپوکسی آنتی‌استاتیک و چینی بهداشتی که با دیدن تمام این‌ها در خانه نانویی بیشتر به اهمیت نانوفناوری و کاربرد آن در زندگی روزمره پی می‌برم.

به سراغ بازدیدکننده‌ها می‌روم تا از آن‌ها هم دلیل حضورشان در خانه نانویی را جویا شوم.

آقایی که تقریبا 47-8 ساله به نظرم می‌آید به همراه فرزند 10-12 ساله‌اش به نمایشگاه آمده است، ابتدا با شگفتی بسیار از محصولات خانه نانویی یاد می‌کند و می‌گوید: چند سال پیش به طور تصادفی گذرم به نمایشگاه نانو خورد و از این نمایشگاه بازدید کردم و از همان سال هرساله به نمایشگاه می‌آیم اما با وجود آشنایی ام با محصولات نانویی اصلا فکرش را هم نمی‌کردم که نانو تا این حد در ایران توسعه یافته باشد که بتوان بیشتر لوازم منزل را از جنس نانو تهیه کرد.

فرد دیگری که صحبت‌های ما را گوش می‌کرد به میان حرف‌مان آمده و می‌گوید: نانو بسیار پیشرفت کرده و در هر موردی می‌توان ردپایی از نانو در خانه‌ها و زندگی روزمره مشاهده کرد.

وی که خود را تولیدکننده محصولات نانویی معرفی می‌کند، می‌گوید: مثلا همین ظروف نانویی که در این خانه نانویی می‌بینید، به گونه‌ای طراحی شده که هر ماده غذایی که در این ظرف سرو شود بدون نیاز به مواد شوینده و صرفا با استفاده از آب می‌توان آن را تمیز کرد.

* نانو؛ دانشی که کوچک و بزرگ نمی‌شناسد

آن طرف‌تر دانش‌آموزانی را می‌بینم که با همان لباس مدرسه و به همراه دو نفر از معلمان‌شان به نمایشگاه آمده بودند.

سر و صدای‌شان آنقدر زیاد بود که صحبت‌هایم با تولید کننده ظروف نانویی و بازدیدکننده خانه نانویی را برید و با خداحافظی از آن‌ها به سمت دانش‌آموزان رفتم.

کمی به دنبال‌شان حرکت کردم و دیدم به غرفه‌های مختلف می‌روند و غرفه‌داران با خوشرویی از آن‌ها استقبال کرده و محصولات‌شان را به بچه‌ها معرفی می‌کنند، دانش‌آموزان هم رگباری سؤالات‌شان را از غرفه‌داران می‌پرسند به طوریکه گاهی حتی مسؤولان غرفه‌ها از این شوق بچه‌ها خنده‌شان می‌گیرد.

چند نفر از دانش‌آموزان نیز هوس ورود به حوزه نانوفناوری را کرده‌اند و در این باره سوال می‌پرسند.

با معلم‌شان صحبت می‌کنم، می‌گوید: نانو دیگر به یکی از دانش‌های مهم و نیاز روزمره تبدیل شده و ضروری است که دانش‌آموزان با این دانش آشنایی داشته باشند، از همین رو آن‌ها را به نمایشگاه نانو آوردیم تا با محصولات آشنا شوند.

* نمایشگاهی متفاوت از هر سال

از بچه‌ها خداحافظی می‌کنم تا دوری در نمایشگاه بزنم، از همان ابتدا درست حدس زده بودم این نمایشگاه با دوره‌های گذشته متفاوت است.

محصولات بیشتر، فضای بزرگ‌تر و شرکت‌های بیشتری را در این نمایشگاه می‌بینیم.

نانویی که در سالیان نه چندان دور حتی در میان دانشگاهیان هم چندان شناخته شده نبود حالا مردم عادی را به نمایشگاه می‌کشاند و محصولات بسیاری برای فروش دارد.

به غرفه‌های فروش محصولاتی نظیر جوراب، چادر و پیراهن که می‌رسم از همه جا شلوغ‌تر است و بازدیدکنندگان در همه سنی آنجا حضور دارند.

بازدید از این محصولات برایم جالب است، با مسؤولان غرفه‌ها صحبت می‌کنم.

مسؤول غرفه‌ای که چادر نانویی عرضه کرده است، می‌گوید: برای تولید پارچه این نوع چادرها از مواد ضدآب و لک، ضدالکتریسته ساکن، ضدچروک، خنک‌کننده و نانومواد آنتی‌باکتریال استفاده شده و این پارچه‌های چادری از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بوده و نسبت به نمونه‌های مشابه سبک‌تر و دارای لطافت بیشتری هستند، علاوه‌بر این خنک‌کنندگی (برای فصول گرم)، ضدآب و لک، ضدالکتریسته و ضدچروکی از دیگر ویژگی‌های این چادرها بوده و ماندگاری خاصیت نانویی این پارچه‌ها با توجه به نانومواد به‌کار گرفته شده در آن بالا است.

در غرفه دیگری یک فرش آویزان شده می‌بینم که توجهم جلب شده و به سمت غرفه می‌روم، 2 خانم در غرفه نشسته‌اند که با دیدن من یکی از آن‌ها به سمتم می‌آید، خودم را معرفی می‌کنم و او با خوشحالی از حضور یک خبرنگار در غرفه‌شان توضیحاتی درباره فرش نانو می‌دهد.

مسؤول غرفه فرش نانویی که خودش را اهل کاشان معرفی می‌کند، می‌گوید: قیمت این فرش‌های با فرش‌های معمولی تفاوت ندارد و به دلیل بهره‌مندی از نانوذرات آنتی‌باکتریال در نخ‌های مورداستفاده در این فرش‌ها، رشد باکتری و کپک در این فرش‌ها به شدت کاهش یافته و در سلامتی نیز مؤثر است.

وی از صادرات فرش نانویی به بیش از 25 کشور دنیا نیز صحبت می‌کند و همین امر سبب می‌شود تا بیشتر از قبل به متفاوت بودن نمایشگاه پی ببرم، از همین رو به سراغ مسؤولان برگزار کننده نمایشگاه می‌روم.

سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو را می‌بینم و از او درباره متفاوت بودن نمایشگاه سؤال می‌کنم.

سرکار می‌گوید: سال گذشته  تعداد ۸۵ شرکت در این نمایشگاه حضور داشتند و امسال به ۱۲۵ شرکت افزایش یافت و یک افزایش ۵۰ درصدی و بیش از ۱۹۰ غرفه در این نمایشگاه ایجاد شده است که باعث شد که سالن دیگری به این سالن اضافه شود و امسال سالن ملل هم به این مجموعه اضافه شده است.

وی حرکت به سمت صنعتی شدن را از دیگر تفاوت‌های نمایشگاه دوازدهم نانو عنوان می‌کند و می‌گوید: ما از سال قبل برنامه‌ریزی کرده بودیم که نمایشگاه نانو به سمت صنعتی شدن حرکت کند که با افزایش ۵۰ درصدی شرکت‌های حاضر در دوازدهمین جشنواره فناوری‌نانو، این رویکرد محقق شده است.

از او درباره صادرات محصولات نانویی ایرانی می‌پرسم، با افتخار می‌گوید: خوشبختانه شاهد این هستیم که محصولات نانو به بیش از ۴۵ کشور دنیا صادر می‌شود و ما شاهد شکوفایی روز افزون این مجموعه هستیم.

گویا پس از شنیدن این جمله یک غرور افتخار آمیز، وجود من را هم فرا گرفت و به یاد فرموده مقام معظم رهبری افتادم که چند روز پیش در دیدار با نخبگان فرمودند: «حرکت علمی آغاز شده در کشور نیازمند استمرار است، البته رتبه‌های بالای علمی ایران در برخی رشته‌های نوپا مانند نانو و زیست‌فناوری بسیار افتخارآمیز است اما به هیچ‌وجه کافی نیست و نباید ما را قانع کند، بلکه باید پیشرفت علمی با شتاب ادامه یابد.»